Bep Engelberts
Bep Engelberts werd op 6 september 1898 geboren in Bergschenhoek, in een predikantengezin. In juli 1917 behaalde ze haar diploma aan de HBS voor meisjes in Amsterdam. Al vroeg wist ze dat ze verpleegster wilde worden, maar haar vader vond haar niet sterk genoeg voor dat beroep.
Toch gaf Engelberts niet op. Op 19-jarige leeftijd meldde ze zich, zonder dat haar familie het wist, aan als leerling-verpleegster bij het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Ze werd afgewezen omdat ze nog te jong was. Als tussenstap ging ze werken in het Burgerweeshuis in Bergen aan Zee.
Een jaar later probeerde ze het opnieuw bij het Wilhelmina Gasthuis. Dit keer vond geneesheer-directeur Kuiper haar wél geschikt, en in 1918 begon ze aan de opleiding tot ziekenverpleegster. Na drie dagen werd ze getroffen door de Spaanse griep. Haar familie zei bezorgd: “Zie je wel, je bent er niet sterk genoeg voor.” Maar Engelberts liet zich niet ontmoedigen. Op 16 november 1921 behaalde ze haar diploma Ziekenverpleegster A van het Witte Kruis. In 1924 behaalde ze haar kraamaantekening.
Nederlands Indië
In juli 1924, kort na het behalen van haar kraamaantekening, vertrok Bep in dienst van het Nederlandsch Zendeling Genootschap naar Nederlands-Indië. Ze leerde er een half jaar Javaans en Maleis. Vanaf 21 februari 1925 werkte ze in het Zendingshospitaal in Modjowarna.
Op 29 mei 1931 behaalde ze in de kraamkliniek Mardi Santosa in Soerabaja haar diploma als vroedvrouw. Vanaf 6 februari 1935 werd ze officieel toegelaten tot de verloskundige praktijk in Batavia. Na vier jaar in het Zendingshospitaal in Malang, werd ze uitgezonden naar het Koningin Emma Ziekenhuis ‘Tjikini’ in Batavia. Daar kreeg ze de opdracht de verpleging te organiseren.
De Japanse bezetting
In januari 1942 bezette het Japanse leger Nederlands-Indië. Ook Java, waar Bep Engelberts werkte, werd ingenomen. Samen met andere Europese verpleegsters moest zij het Tjikini-ziekenhuis verlaten. Ze werd gevangen genomen in het vrouwenkamp Kramat.
In het kamp richtte ze samen met geneesheer-directeur dr. H.S. Hogerzeil een noodhospitaal op. Tot september 1945 had Engelberts de leiding over de verpleging in het kamp. Na de Japanse overgave keerde ze terug naar het Tjikini-ziekenhuis, dat leeggeroofd en verwaarloosd achtergelaten was. Ze nam er opnieuw de leiding op zich als directrice.
Florence Nightingale Medaille
In 1959 kreeg Bep Engelberts de Florence Nightingale Medaille uitgereikt. Het Internationale Rode Kruis vond haar inzet tijdens de Tweede Wereldoorlog van zo’n groot belang dat koningin Juliana haar op 17 augustus de hoogste internationale onderscheiding voor verpleegkundigen uitreikte. Zelf vond ze dat maar vreemd.
Waarom ik? Het voelt raar dat ik uitgekozen ben. Ik heb mijn werk altijd met plezier gedaan. Als je werk moet doen dat je níet leuk vindt, dan is het veel moeilijker en misschien meer een prestatie om dat vol te houden.
Zuster Engelberts Stichting
In 1962 werd Bep Engelberts ziek terwijl ze in het Hospitaal Amazonico in Peru werkte. Ze keerde voorgoed terug naar Nederland en overleed daar op 1 januari 1965.
Tijdens haar lange loopbaan was zij een voorbeeld voor velen. Patiënten droegen haar op handen en artsen konden altijd op haar rekenen. Ter nagedachtenis werd in 1968 door het Havenziekenhuis en de Daniël den Hoedkliniek de Zuster Engelberts Stichting opgericht. Op 23 oktober 1969 opende het zelfstandige opleidingsinstituut zijn deuren met maar liefst 150 leerlingen. In de jaren daarna zouden er nog vele verpleegkundigen volgen.
