Jeanne van Lanschot-Hubrecht
Jeanne Carolina van Lanschot Hubrecht werd geboren op 18 juni 1865 in Breda. Over haar jeugd en opleiding weten we weinig. Waarschijnlijk volgde ze een opleiding als la Sœur in Zwitserland, in het ziekenhuis van Lausanne.
Nosokómos
In 1904 en 1905 was Jeanne secretaris van Nosokómos, de Nederlandse vereniging voor verpleegsters en verplegers. Deze vereniging was opgericht in 1900 als tegenhanger van de Nederlandsche Bond voor Ziekenverpleging uit 1893, die vooral door artsen werd geleid. Ondanks tegenwerking groeide Nosokómos uit tot een krachtige en kritische organisatie. Onder leiding van Jeanne kwamen er initiatieven zoals:
een eigen tijdschrift (Nosokómos)
een centraal bureau voor particuliere verpleging
een pensioenfonds.
Na haar periode als secretaris bleef Jeanne tot 1912 schrijven voor het tijdschrift. Ze pleitte daarin voor particuliere opleidingen naar buitenlands voorbeeld. Zulke opleidingen waren echter duur en daardoor voor weinig verpleegkundigen bereikbaar. Tussen 1912 en 1916 werd Jeanne vier keer gekozen tot presidente van Nosokómos. In die periode zette zij zich vooral in voor een staatsopleiding en staatsexamens voor verpleegkundigen.
Internationaal
In 1899 werd de International Council of Nurses (ICN) opgericht. Nederland wilde graag lid worden. In 1907 stuurden zowel de Nederlandsche Bond als Nosokómos een delegatie. Van Lanschot-Hubrecht was namens Nosokómos een van de afgevaardigden. Omdat Nosokómos bestuurd werd door verpleegsters en verplegers zelf, koos de ICN voor hen als Nederlandse vertegenwoordiging.
Vanaf dat moment speelde Van Lanschot-Hubrecht internationaal een belangrijke rol. In 1909 werd zij gekozen tot secretaresse van de ICN, onder voorzitster Mrs. Hampton Robb. Na het overlijden van Robb in 1910 nam Van Lanschot-Hubrecht het voorzitterschap over.
Vrouwenkiesrecht en vrede
Naast haar werk voor de verpleging streed Jeanne ook voor het vrouwenkiesrecht. Samen met haar vriendin Aletta Jacobs reisde ze het hele land door om lezingen te geven. Door haar lange gestalte was ze op foto’s uit die tijd makkelijk te herkennen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog sprak Jeanne zich openlijk uit voor vrede. Zij vond dat artsen en verpleegkundigen massaal hun werk moesten weigeren om zo de oorlog sneller te beëindigen. Deze radicale mening werd haar niet in dank afgenomen, noch door artsen, noch door veel verpleegkundigen.
Het hoofdbestuur van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht tijdens een demonstratie, Amsterdam, 16 juni 1916. Vlnr: freule S.W.A. Wichers, C. van der Meer van Kuffeler, J.C. van Lanschot-Hubrecht, Clara Mulder van de Graaf-de Bruyn [1865-1945], G. Docters van Leeuwen-van Maarseveen, Jo van Diesen-Oberink, Dr. Aletta Jacobs, F.S. van Balen-Klaar, C. Meyer. Bron: Nationaal Archief.
Sterke wil
In 1918 stierf Jeanne in het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam, waarschijnlijk aan de Spaanse griep. Volgens een belangrijk lid verloor Nosokómos met haar dood “haar ziel”. Jeanne maakte haar doelen, zoals vrouwenkiesrecht en staatsinmenging in de verpleging, niet meer zelf mee. Toch liet ze een blijvende indruk achter.
Met haar kritische instelling en sterke wil speelde Jeanne van Lanschot Hubrecht een onmisbare rol in het bewustwordingsproces van verpleegkundigen. Zij was een pionier die het beroep blijvend veranderde en die zich tot het einde bleef inzetten voor meer rechtvaardigheid.