Kick Nieland
Op 22 maart 1928 kwam Kick Nieland in Amsterdam ter wereld. Na een carrière switch begon ze in 1955 aan de opleiding tot A-verpleegkundige om aansluitend de opleiding tot psychiatrisch verpleegkundige in het Wilhelmina Gasthuis te Amsterdam te volgen. Tijdens deze opleiding realiseerde ze zich dat de zorg voor de patiënten op Paviljoen 3 wel erg intramuraal gericht was. Patiënten mochten geen stap buiten de deur zetten en dat maakte hen onzeker en angstig. Haar belangstelling richtte zich erop hoe het met die patiënt ná opname ging. Daarom volgde ze na de B-opleiding de wijkaantekening om vervolgens aan de Amsterdamse Sociale Academie ‘De Karthuizer’ de opleiding B-nazorg te doorlopen.
Na een korte periode als wijkverpleegkundige gewerkt te hebben, begon Kick Nieland in 1960 in het Willem Arntz Huis in Utrecht. Ze werkte daar een aantal jaren als hoofd van de vrouwenafdeling, waarbij ze tegelijk de kaderopleiding volgde. Begeleiding van leerlingen had haar warme belangstelling. Om zich verder te ontwikkelen nam ze ontslag om vervolgens de Hogere Opleiding voor Verplegenden aan het Seminarium te Utrecht te doen. Ze behoorde tot de eerste groep studenten die deze opleiding in 2 jaar moest doen.
Bij de Geneeskundige Hoofdinspectie
Een andere baan diende zich snel aan bij de Geneeskundige Hoofdinspectie voor de Geestelijke Volksgezondheid. In 1968 kreeg Kick Nieland daar de nieuwe functie van ‘Verpleegster in Algemene Dienst’. In die hoedanigheid moest ze toezicht houden op de kwaliteit van de B-opleiding en de beroepsuitoefening. Terugkijkend kenmerkte ze in 1986 die beginperiode als een tijd waarin ze ‘aan het handje van de hoofdinspecteur’ moest lopen. Die afhankelijkheid verdween toen Nieland in 1976 zelf ‘Inspecteur voor de Geestelijke Volksgezondheid Verplegende en Verzorgende Beroepen’ werd.
Haar erfenis
Kick Nieland heeft een stevige stempel gedrukt op de professionalisering van de psychiatrische verpleging. Ze zat in een aantal belangrijke commissies zoals de Commissie Von Nordheim en later in de Begeleidingscommissie MBO-V. Samen met Joukje J. von Nordheim, Inspecteur van de Volksgezondheid Verplegende en verzorgende Beroepen, bemoeide ze zich intensief met de discussie over de titel van MBO- en HBO-verpleegkundigen. Nieland zat ook in de Commissie Herziening B-opleiding die in 1969 met het belangrijke Interim-rapport herziening B-opleiding kwam en dat leidde tot de eerste wettelijke aanpassing van de B-opleiding in 1970 en 1975. In 1974 had ze zitting in de werkgroep over de nieuwe leerstof voor de B-opleiding.Tijdens haar loopbaan bij de Inspectie produceerde Kick Nieland samen met anderen ook nog een nieuwe leerboek voor de psychiatrische verpleging, Verpleegkundige lessen diploma B. Als onderdeel van de populaire serie In Goede Handen is menige verpleegkundige met dit boek opgeleid.
Voor haar verdienste voor de verpleging ontving Kick Nieland aan het eind van haar loopbaan bij de Inspectie de Orde van Officier van Oranje Nassau. Toen ze in 1988 gevraagd werd een boekrecensie te schrijven in het Tijdschrift voor Ziekenverpleging, openbaarde ze haar voorliefde voor de historische romans, ‘dat vind ik interessant’. Maar ze voegde er wel aan toe dat ze weinig tijd had om literatuur te lezen. Meestal moesten er rapporten gelezen worden. Kick Nieland overleed op 24 juli 2005 in Leidschendam.
Kick Nieland (rechts) en Jouk von Nordheim (midden) bij het afscheid van Kitty Verbeek in Krasnapolsky, 1984. Collectie Museum voor de verpleegkunde.
Literatuur
Koch, H. en J. Roessink, ‘Inspecteur en adviseur. Interview met mevrouw C.J.M. Nieland’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 8 (1986) 230-235.
Nieland, C.J.M., Laan, L. van der, en P.F. Rooyackers, Verpleegkundige lessen diploma B. (Leiden 1969).
Nieland, C.J.M. en J.J. von Nordheim, ‘Overwegingen omtrent de titel, toe te kennen aan de MBO-VPer en aan de HBO-Ver’ in Tijdschrift voor Ziekenverpleging 4 (1984) 120.
Stegge, C. aan de, ‘In Memoriam Kick Nieland’ in Tijdschrift voor Verpleegkundigen (2005) 11.